Kriptopara madenciliği, en temel tanımıyla, özel yazılım ve donanımlara sahip cihazların, karmaşık problemleri çözerek kriptopara transfer işlemlerini onaylaması ve bunun sonucunda yeni üretilen kriptopara ile ödüllendirilmesidir. Teoride, bir bilgisayara ve internete sahip olan herkes madencilik yapabilmektedir.
Cüzdanlar arasında yapılan transferler, çoğu blokzincirinde onaylanmadan önce bir işlem havuzuna (mempool) aktarılır. Ardından bu işlemler bir araya getirilerek bir blok oluşturulur. Bu bloklar, ağa bağlı cihazlar tarafından doğrulanarak onaylandıktan sonra blokzincirine yazılır.
Kriptopara madencileri, transfer işlemlerini doğrular, onaylar ve blokzincirinin bir kopyasını saklar.
Kriptopara Madenciliği Nasıl Yapılır?
Kriptopara madenciliği yapmanın günümüzde pek çok yöntemi vardır. Kârlılık, maliyet ve zorluk bakımından bu yöntemleri ayırmak mümkündür.
ASIC Madenciliği
ASIC, yani Uygulamaya Özel Entegre Devreler, kriptopara madenciliği odaklı sistemlerdir. İçlerindeki yazılım ve özel donanımlar, bu devreleri kriptopara madenciliği gerçekleştirmek üzere özel birer donanım haline getirmektedir. Çok sayıda işlemciden oluşan ASIC cihazlar yüksek hesaplama kapasitesine sahip olmalarına rağmen çok fazla enerji tüketmektedir. Bu nedenle ASIC cihazlar ile madencilik yapan madencilerin elektrik tüketimini karşılayacak güçlü elektrik altyapılarına ihtiyacı vardır.
Bitcoin, Litecoin gibi İş Kanıtı (Proof of Work) madenciliği tabanlı kriptoparalar yüksek hesaplama kapasitesi ihtiyacı nedeniyle artık sadece ASIC madencilik cihazları ile üretilebilmektedir.
GPU Madenciliği
Bilgisayarların ekran kartlarının işlemcileri Grafik İşlemci Birimi (GPU) olarak adlandırılmaktadır. GPU madenciliği de, ekran kartlarının işlemcileri hesaplama yapılarak işlemlerin doğrulandığı madencilik türüdür. Grafik kartlarının işlemcileri, bilgisayarların işlemcilerine göre çok daha güçlüdür ve hesaplama odaklıdır. Bu nedenle Ethereum, Zcash gibi İş Kanıtı madenciliği tabanlı kriptoparaların işlemlerinin doğrulanmasında grafik kartları kullanılmaktadır.
Ekran kartları, ASIC cihazlara göre çok da uygun fiyatlıdır. Ancak bununla birlikte, madenciler, birden fazla ekran kartını bir araya getirerek “Rig” adı verilen birden fazla ekran kartının bir araya getirilmesiyle oluşan cihazlar kullanmaktadır.
CPU Madenciliği
CPU, yani merkezi işlem birimi (işlemci) ile de madencilik yapmak mümkündür. Evlerde kullanılan bilgisayarlara bir madencilik yazılımı kurarak kolaylıkla CPU madenciliği yapılabilmektedir.
Ancak günümüzde bu yöntem, diğer yöntemlere göre çok düşük performanslı olması sebebiyle artık neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Popüler kriptoparaların büyük çoğunluğu için işlemcilerle madencilik yapmak imkansız hale gelmiştir.
Bilgisayar işlemcileri artık iş kanıtı madenciliğinde kullanılmak yerine, Hisse Kanıtı (Proof of Stake – PoS) madenciliğinde kullanılmaktadır. Bu madencilik türünde, yüksek hesaplama gücüne gereksinim duyulmadığı için madencilik yazılımının çalışır halde olması ve cüzdanda gelir elde etmeye yeterli miktarda kriptopara olması yeterlidir.
Bulut Madenciliği
Bulut madenciliği, kriptopara madenciliği yapmak isteyen ancak yeterli donanım, zaman, bilgi birikimi ya da sermayesi olmayanlar için sunulan alternatif bir madencilik hizmetidir.
Madencilik yapmak isteyen kullanıcılar, bulut madencilik servislerinden işlemci gücü kiralar ve bu işlem gücünü, istedikleri madencilik havuzuna yönlendirerek kriptopara madenciliği yapabilirler.
Bulut madencilik servisleri, dönemlik kontratlar ile farklı kriptopara madencilik türleri için işlemci gücü kiralamaktadır. Donanım, yazılım, soğutma, bakım, yazılım gibi farklı maliyetleri göz önünde bulundurarak kullanıcılarla çeşitli kontratlar sunmaktadır. İşletme maliyeti için ücret ödenen kontratlar daha pahalı görünse de madencilik gelirleri daha yüksektir. Daha düşük ücretli ve işletme maliyetlerinin bir kısmının madencilik gelirleriyle karşılandığı kontrat paketlerinde ise, madencilik gelirleri daha da azalmaktadır.
Diğer madencilik türlerine göre daha düşük maliyetli görünmesine rağmen bulut madencilik yöntemini tercih eden kullanıcıların kar edebilmesi her geçen gün daha da zorlaşmaktadır.
Kriptopara Madenciliği Ne Kadar Kazandırır?
Seçeceğiniz madencilik türüne, kriptopara birimine ve fiyatlara bağlı olmakla birlikte kriptopara madenciliğinden kar elde etmek zaman almaktadır. Bir donanım satın alıp maliyetini amorti etmesini veya bulut madenciliği için ödenen ücretlerin karşılığını vermesi için beklemek gerekmektedir. İşlemci gücü arttıkça gelir elde ihtimali artsa da, elektrik tüketimi artmakta, daha fazla cihazı bir arada çalıştırmak ve bu cihazları soğutmak zorlaşmaktadır. Cihaz sayısı arttıkça cihazları işletmek, kontrol etmek ve bakımlarını yapmak için harcanan zaman da artmaktadır.
Kriptopara madenciliğinden kazanç elde edebilmek için yeterli donanıma ve altyapıya, cihazları barındıracak ve soğutulabilecek alana ve cihazları işletebilecek teknik bilgiye sahip olmak gerekir. Özellikle İş Kanıtı madenciliği yaparken, zorluk seviyesi arttıkça gelirlerin düşeceğini unutmamak gerekir. İş kanıtı madenciliğinde geliri korumak için düzenli olarak donanım yatırımı yapmak, performansları azalan cihazları yenilemek gerekir.
Yüksek donanım maliyetleri ve elektrik sarfiyatı yerine İş Kanıtı madenciliği yerine Hisse Kanıtı madenciliği yapmak, kullanıcılar arasında giderek yaygınlaşmaktadır.
