İlk DEX Teklifi (Initial DEX Offering) ya da kısaca IDO, merkeziyetsiz borsalar (DEX) üzerinden gerçekleştirilen bir kitlesel fonlama modelidir. IDO, bir çeşit İlk Coin Teklifi (ICO) versiyonudur. Ancak aynı amaca hizmet etse de IDO’lar ICO’lara göre çok daha güvenlidir ve bazı önemli farklara sahiptir.
İlk DEX Teklifi (Initial DEX Offering – IDO)
İlk DEX Teklifi (IDO), geliştiricilerin ya da şirketlerin kendi kripto para birimlerini ilk kez satışa çıkararak yatırım toplamalarını sağlayan; yatırımcılara ise bir kripto para birimini en erken aşamada satın alma olanağı sunan bir kitlesel fonlama modelidir. IDO modeli, ICO’larda çeşitli güvenilirlik sorunlarının belirmesinin ardından ortaya çıkmıştır.ICO’larda olmayıp IDO modelinde olan şey ise satışın bir aracı tarafından gerçekleştirilmesidir. IDO’lar, DEX’ler üzerinden gerçekleşir. Bu da onları doğrudan geliştiriciler ya da şirketler tarafından düzenlenen ICO’lara göre daha güvenli kılar.
IDO nasıl ortaya çıktı?
2019’da merkeziyetsiz borsalar (DEX) ortaya çıktı ve kısa sürede popüler oldu. DEX’ler, merkezi kripto para borsalarına alternatif yarattı. O zamana kadar projeler ICO ya da İlk Borsa Teklifi (IEO) ile erken aşamadaki kripto para projeleri için fon toplamaya çalışıyordu. Ancak ICO’larda güvenilirlik sorunları vardı, IEO’lara başvurmak ise biraz karmaşık ve zorlayıcıydı. IDO’lar merkeziyetsiz yapısıyla bir kripto paranın ilk satışını gerçekleştirerek fon toplamak için cazip platformlar olarak görüldü. Çünkü bir DEX’te token satışı gerçekleştirmek, merkeziyetsiz borsalardakii gibi karmaşık bir süreç olmadığı gibi ICO’lara göre daha güvenli bir alternatifti.
DEX’lerin sağladığı bu avantajı ilk defa Raven projesi fark etti. Raven, bir merkeziyetsiz borsa üzerinden ilk token satışı gerçekleştirerek IDO modelini pratikte ortaya koydu.
IDO ve ICO arasındaki farklar neler?
IDO ve ICO arasında çok temel bir fark vardır. ICO’ları projenin kendisi yürütür, IDO ise merkeziyetsiz borsa tarafından yürütülür. İlgili merkeziyetsiz borsa, IDO ile satışa çıkarılacak tokenı inceler ve güvenli olup olmadığını kontrol eder. Bu, ICO’lar için söz konusu değildir. Bu yüzden ICO’lar dolandırıcılığa ve sahteciliğe açıktır.
ICO’larda hem yatırımcı varlıkları hem akıllı sözleşmeler projenin kendisi tarafından yönetilir. IDO’larda ise bunların yönetimi merkeziyetsiz borsadadır. Bu da yatırımcıları olası dolandırıcılıklara karşı korur.
IDO’ların bir avantajı da ilgili tokenın hemen listelenmesidir. IDO gerçekleşir gerçekleşmez token, merkeziyetsiz borsada listelenir. ICO’larda satın aldığınız tokenların borsalarda listelenmesi için uzun süre beklemeniz gerekebilir. Daha kötüsü, bu tokenlar borsalarda hiç listelenmeyebilir de. İlgili projenin, tokenını borsalarda listelemek için kendisi çabalar.
IDO ve IEO arasındaki farklar neler?
IEO’lar, merkezi kripto para borsaları kullanan bir ilk coin satışı modelidir. Üç model arasında en güvenli olan IEO’dur çünkü bu modelde, satışa sunulacak tokenlar borsalar tarafından çok detaylı bir şekilde güvenlik incelemesine tabi tutulur. Üstelik IEO’yu düzenleyen borsa, ilgili tokenı listeleyeceğini yatırımcılara taahhüt eder.
IDO’yu IEO’dan ayıran, merkeziyetsiz borsalara dayanmasıdır. IDO’larda IEO’larda olduğu kadar detaylı bir güvenlik incelemesi yapılamaz. Ancak geliştiriciler için bir IDO düzenleme süreci çok daha kolaydır. IEO’lara katılım çok detaylı bir inceleme gerektirdiğinden karmaşık bir başvuru süreci ister.
IEO’larda ilgili tokenın borsada listeneleceği garantisi verilir ve bu açıdan IEO’lar, ICO’lara göre çok daha güvenlidir. Ancak IDO’larda ilgili token anında DEX’te listelenir. IDO’ların bir avantajı ise anonim kalarak katılmanın mümkün oluşudur. IEO’lar merkezi borsalar üzerinden düzenlendiği için bunlara katılacak yatırımcıların kimlik bilgilerini borsayla paylaşması gerekir. IDO’lara ise kripto para cüzdanınızla ilgili merkezi borsaya bağlanarak kolayca ve anonim şekilde katılabilirsiniz.
IDO Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
IDO nedir?
IDO, Initial DEX Offering (İlk DEX Teklifi) kavramının kısaltmasıdır. IDO’lar, merkeziyetsiz borsalar üzerinden gerçekleşen kripto para kitlesel fonlama modelidir.
IDO’ların en büyük avantajı nedir?
IDO’lara anonim şekilde katılmak mümkündür ve IDO’su düzenlenen bir token ilgili merkeziyetsiz borsada anında listelenir.
IDO ile ICO arasındaki fark nedir?
ICO’lar projenin kendisi tarafından düzenlenirken IDO’lar merkeziyetsiz borsalar tarafından düzenlendiği için daha güvenlidir.
IDO ile IEO arasındaki fark nedir?
IDO’lar merkeziyetsiz borsalar, IEO’lar ise merkezi borsalar tarafından düzenlenen kitlesel fonlama yöntemleridir.
