Ethereum ekosisteminde merkeziyetsizliği artırmaya yönelik yeni bir blok teklif mekanizması önerildi.
“Merkezi Olmayan Rastgele Blok Önerisi” adı verilen bu model, blok düzeyinde Maksimum Çıkarılabilir Değeri (MEV) ortadan kaldırmayı ve blok üretimini ağ genelinde daha adil bir şekilde dağıtmayı hedefliyor.
Sistem, paylaşımlı bir rastgele algoritma kullanarak blok yapım sürecini daha şeffaf hale getirmeyi amaçlıyor.
Takma adlı Ethereum araştırmacısı Malik672, 1 Mart’ta yaptığı paylaşımda bu konsepti detaylandırdı. Ethereum’un mevcut hisse kanıtı (PoS) modeli ve teklif sahibi-oluşturucu ayırma (PBS) sistemi, MEV yoğunlaşmasını bir ölçüde azaltsa da blok üretiminin hala merkezi kaldığını vurguladı.
Ethereum’da Blok İnşası Merkeziyet Sorunuyla Karşı Karşıya
Ethereum’un blok oluşturma sürecindeki merkeziyetçilik sorunu giderek daha fazla tartışılıyor.
Oluşturucuların ve rölelerin hakimiyeti, ağın büyük bir bölümünün yalnızca birkaç varlığın kontrolü altında kalmasına yol açıyor.
Ethereum Vakfı araştırmacısı Toni Wahrstätter, Ekim 2024’ün ilk yarısında Ethereum bloklarının %88,7’sinin Beaverbuild ve Titan Builder tarafından oluşturulduğunu belirtmişti. Bu yoğunlaşma zamanla %80 seviyelerine gerilese de araştırmacı Malik672, bu düzeydeki merkezileşmenin hâlâ ciddi bir sorun teşkil ettiğini savunuyor.
Malik672’ye göre, yeni blok teklif mekanizması bu sorunu tersine çevirebilir. Önerilen modelde blok oluşturma süreci, küresel çapta binlerce Ethereum müşterisine dağıtılarak daha demokratik hale getirilecek.
“PBS’nin oluşturucu havuzuna veya merkezi bir karıştırıcıya bağlı kalmak yerine, hiçbir tek varlık baskın olmayacak ve Byzantine Fault Tolerance (BFT) sayesinde mempool varyansı azaltılarak sistemin sağlamlığı garanti altına alınacak”
An Ethereum researcher, malik672, suggests a "Decentralized Random Block Proposal" to tackle centralization and MEV. The idea? Random transaction selection from the mempool, reducing manipulation and making the network more DDoS-resistant. A smart move for better… pic.twitter.com/16YxFaAqv0
— TradeDucky (@tradeducky) March 2, 2025
Mevcut sistemde blok teklif sahipleri, işlemleri yeniden sıralayarak veya sansürleyerek MEV (Maksimum Çıkarılabilir Değer) elde edebiliyor. Bu durum, arbitraj ve önden koşma gibi manipülasyon stratejileriyle Ethereum kullanıcılarının aleyhine işleyebiliyor. Malik672, bu uygulamaların Ethereum’un merkeziyetsizlik ilkelerine zarar verdiğini belirtiyor.
Yeni mekanizma, blok inşaatını birkaç büyük oluşturucunun kontrolünden çıkararak tüm Ethereum müşterilerinin katılabileceği kriptografik olarak rastgele bir seçim sürecine dayandıracak. Malik672’ye göre bu sistem manipülasyonu önleyerek Ethereum’u daha güvenilir ve merkeziyetsiz bir yapıya kavuşturabilir.
Öneri, Ethereum’un Danksharding yol haritasıyla da uyumlu olacak şekilde tasarlandı ve katman-2 ölçekleme çözümleriyle entegrasyonu destekliyor. Ayrıca, bu modelin slot sürelerini 12 saniyeden 6-8 saniyeye düşürerek işlem kesinliğini artırabileceği öngörülüyor.
Ethereum Topluluğu Yükseltme Hızını Artırma Çabasında
Ethereum ekosisteminde yaşanan son gelişmeler, ağın merkeziyetsizlik ve ölçeklenebilirlik açısından daha sağlam bir yapıya kavuşmasını hedefliyor.
Yeni blok teklif mekanizması önerisi, Ethereum topluluğunda güncellemelerin hızlandırılması yönündeki tartışmaların ortasında gündeme geldi. 13 Şubat’ta Ethereum geliştiricileri, teknik iyileştirmelerin daha hızlı dağıtılması konusunda uzlaşarak, blockchain altyapısını daha dinamik bir şekilde geliştirme kararlılıklarını ortaya koydu.
Bu kapsamda önemli bir adım olan Pectra yükseltmesi, 25 Şubat’ta Holesky test ağında etkinleştirildi. 115.968. epoch’ta devreye giren bu güncelleme, yeni özelliklerin kontrollü bir ortamda zorlanma testine tabi tutulmasını sağlıyor. Ethereum’un temel test ağlarından biri olan Holesky, geliştiricilerin ana ağa entegre edilmeden önce potansiyel sorunları tespit edebilmesi için gerçek dünya koşullarını simüle edecek şekilde tasarlandı.
Ethereum’un zincir içi metrikleri de uzun vadeli yükseliş beklentilerini destekliyor. Merkezi borsalardaki ETH arzı hızla azalırken, toplam arzın yalnızca %6,38’inin borsalarda tutulduğu belirtiliyor. Bu oran, Ethereum’un piyasaya sürülmesinden bu yana görülen en düşük seviye olarak kaydedildi.
Ayrıca, Ethereum işlem ücretleri de düşüş trendinde. Ağustos sonundan bu yana en düşük seviyesine gerileyen ücretler, şu an ortalama 0,41 dolar seviyesinde bulunuyor.
